21-11-2014, 00:00
Czy wiedzieliście, że ustawa o rachunkowości wymienia słowo „sprawozdanie finansowe” około 260 razy? Jest to hasło, które pojawia się w niej chyba najczęściej – bo i słusznie. Sprawozdanie finansowe jest jednym z nadrzędnych aktów w firmie, o czym świadczy choćby to, że każda jednostka musi je trwale przechowywać – nie przez okres 5 lat, 10 lat czy 20 lat: musi je przechowywać trwale.
Kto musi sporządzać sprawozdanie finansowe?
Najkrócej odpowiadając na to pytanie, należałoby powiedzieć: każda jednostka. A przynajmniej każda jednostka, która została włączona pod restrykcje ustawy o rachunkowości, a więc:
Jednostki, które nie są bankiem, zakładem ubezpieczeń ani zakładem reasekuracji, a które w bieżącym oraz poprzednim roku obrotowym nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości:
mogą sporządzać sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej. Forma uproszczona polega na tym, że wykazuje się tylko informacje w zakresie ustalonym w Załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi, podobnie informację dodatkową prezentuje się w odpowiednio uproszczonej formie.
Kiedy należy sporządzać sprawozdanie?
Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych lub inny dzień bilansowy. Za dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych uznaje się:
Z jakich elementów składa się sprawozdanie finansowe?
Podstawowe sprawozdanie finansowe obejmuje bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową, obejmującą wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe objaśnienia i informacje.
Rozszerzone sprawozdanie finansowe dodatkowo zawiera zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych. Jest ono sporządzane przez jednostki podlegające badaniu przez biegłego rewidenta, do czego zobowiązane są, jeśli spełnią co najmniej dwa z trzech kryteriów:
Bilans
Bilans jest pewnym statycznym obrazem jednostki – fotografią sytuacji majątkowej na dany dzień. Obejmuje on informacje o wysokości majątku (aktywów) i źródeł finansowania tego majątku (pasywa).
Bilans można sporządzać w tysiącach złotych – o ile nie zniekształca to obrazu jednostki. Złotą zasadą bilansową jest, że aktywa są równe pasywom. Powinien on zawierać dane z bieżącego okresu wraz z danymi porównawczymi z poprzedniego okresu – chyba że nastąpiła zmiana zasad rachunkowości (wówczas należy w bilansie przedstawić dane po uwzględnieniu zmian, a dane przed przekształceniem i skutki tego przekształcenia prezentuje się w dodatkowych objaśnieniach do sprawozdania finansowego).
Wartość poszczególnych grup składników aktywów musi wynikać z ich wartości księgowej, uwzględniającej dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe oraz odpisy aktualizujące aktywa trwałe (w tym również wynikające z trwałej utraty wartości środków trwałych), rzeczowe składniki aktywów obrotowych (zapasy) oraz należności.
Jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do kompensaty aktywów finansowych i zobowiązań finansowych danego rodzaju i zamierza je rozliczyć w kwocie netto albo jednocześnie wydać składnik aktywów i rozliczyć zobowiązanie, wówczas te aktywa i zobowiązania wykazywać należy również w kwocie netto po kompensacie.
Rachunek zysków i strat (rachunek wyników)
Rachunek wyników jest – w odróżnieniu od bilansu – informacją dynamiczną, a więc ukazującą przychody osiągnięte i koszty poniesione w jakimś okresie. Przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący rok wraz z danymi porównawczymi za rok poprzedni wykazywać należy oddzielnie.
Jeśli firma przewiduje zaprzestanie określonego zakresu działalności mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów, przy zachowaniu zasady kontynuacji, odpowiednie przychody i koszty z związane z działalnością zaniechaną należy wykazać odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej.
Rachunek zysków i strat jest sporządzany w dwóch wariantach: porównawczym i kalkulacyjnym. Rachunek porównawczy obejmuje koszty zespołu 4 – koszty według rodzaju, natomiast wariant porównawczy – zespołu 5, tj. koszty według miejsc powstania. Wybór wariantu rachunku wyników jest uzależniony od sposobu prowadzonej ewidencji. Powinien być zawarty w polityce rachunkowości.
Informacja dodatkowa
Informacja dodatkowa zawiera istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało warunkom rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.
Informacja dodatkowa składa się z dwóch elementów:
Zakres informacji dodatkowej dla banków, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji oraz innych jednostek został określony ustawowo w odpowiednim załączniku.
Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym obejmuje ruchy w poszczególnych kapitałach, jakie miały miejsce w ciągu okresu sprawozdawczego. Zasadniczo zawiera trzy główne komponenty:
Rachunek przepływów pieniężnych – cashflow
Rachunek przepływów pieniężnych obejmuje wszystkie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych. Może być sporządzony metodą pośrednią (wychodzącą od zmian bilansowych) lub bezpośrednią (do której zastosowania konieczne jest prowadzenie odpowiedniej analityki) – przy czym wybierając metodę bezpośrednią, w informacjach dodatkowych należy zaprezentować przepływy z działalności operacyjnej metodą pośrednią.
Terminy zatwierdzania sprawozdania
Za sporządzenie rocznego sprawozdania odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Sprawozdanie finansowe podpisuje osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych wraz z kierownikiem jednostki. Jeżeli natomiast jednostką kieruje organ wieloosobowy, podpis powinni złożyć wszyscy członkowie tego organu. Sprawozdanie musi być zatwierdzone przez odpowiedni organ nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Zdarzenia po dacie bilansu
Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności nie jest uzasadnione, sprawozdanie powinno zostać skorygowane poprzez jednoczesne dokonanie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych bieżącego roku obrotowego.
Jeżeli jednak zdarzenia po dacie bilansowej nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, odpowiednie wyjaśnienia wystarczy zamieścić w informacji dodatkowej.
Podobne artykuły
Komentarze