Temat pełnego oskładkowania umów zlecenia powraca jako przedmiot prac legislacyjnych. Wprowadzenie zmian w zakresie oskładkowania umów zlecenia planowane było już dużo wcześniej, jednak prace nad tym projektem zostały odłożone w czasie. Eksperci KPMG w Polsce zwracają uwagę na fakt, że nowe regulacje z jednej strony wiążą się ze zwiększeniem wpływów dla sektora publicznego, ale z drugiej strony mocno uderzą w finanse zarówno zleceniodawców, jak i zleceniobiorców, którzy w dalszym ciągu odczuwają skutki związane z recesją związaną z pandemią koronawirusa. Niewykluczone, że w większości przypadków podatnicy nie będą przygotowani na takie dodatkowe obciążenia. 

Projektowana przez rząd zmiana zakłada bowiem rozszerzenie zakresu umów zlecenia, od których ubezpieczeni będą zobowiązani opłacać składki ZUS. Wskutek zmiany, osoby fizyczne wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, które dotychczas nie płaciły składek ZUS od części swojego wynagrodzenia, zobowiązane będą do uiszczania tych należności. 

Zasady odprowadzania składek ZUS z umowy zlecenia przed i po zmianach

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne wykonujące pracę m.in. na podstawie umowy zlecenia. W sytuacji, gdy zleceniobiorca podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu na innej podstawie, np. na podstawie innej umowy zlecenia, występuje tzw. zbieg tytułów. W przypadku kilku umów zlecenia, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia (w 2020 r. kwotę 2 600 zł), zleceniobiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom od kolejnych umów. 

Zgodnie z projektowaną zmianą, w sytuacji wystąpienia zbiegu tytułów ubezpieczenia, zleceniobiorca ma podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom od kolejnych umów, niezależnie od wysokości łącznej podstawy wymiaru składek z tych tytułów. 

Przykładowo, gdy przychód uzyskany w danym miesiącu z umów zlecenia wyniósł: z umowy A – 1 100 zł, z umowy B – 300 zł, z umowy C – 2 400 zł, z umowy D – 700 zł, to łączna podstawa wymiaru składek z umów A i B nie osiągnęła minimalnego wynagrodzenia, dlatego obowiązek ubezpieczeń rodzi także umowa C. Według obecnie obowiązujących przepisów, umowa D nie rodzi już obowiązku do ubezpieczeń. Po zmianie, każda z w/w umów rodzić będzie obowiązek do ubezpieczeń.

Planowane zmiany dotkną przede wszystkim te osoby, które poza wynagrodzeniem, np. z umowy zlecenia na kwotę co najmniej minimalnej płacy, wykonują dodatkowo inne zlecenia. Obecnie w takiej sytuacji, nie podlegają oni obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu od kolejnych umów, a jedynie zobowiązani są do opłacania składki zdrowotnej. Po zmianie przepisów, również wynagrodzenie z pozostałych umów będzie podlegać ubezpieczeniu społecznemu – mówi Sebastian Kałuża, doradca podatkowy w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce.

Dodatkowe oskładkowanie umów zlecenia spowoduje wzrost kosztów zatrudnienia 

Należy mieć również na uwadze, iż po wprowadzeniu planowanych zmian, zleceniodawca będzie zobowiązany do odprowadzenia swojej części składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS od wszystkich zawartych z danym zleceniobiorcą umów zlecenia, co niewątpliwie zwiększy łączny koszt zatrudnienia takiej osoby. 

Warto zaznaczyć, iż są to już kolejne niekorzystne zmiany w zakresie ubezpieczeń społecznych, nad którymi w ostatnim czasie trwają prace. Pod koniec ubiegłego roku procedowano zniesienie limitu 30-krotności składek na ZUS, z czego jednak ostatecznie się wycofano. Zmiana w zakresie pełnego oskładkowania umów zlecenia, spowoduje zarówno wzrost kosztów po stronie zleceniodawców, jak i pomniejszenie wynagrodzenia netto po stronie zleceniobiorców. Mając na uwadze, iż duża grupa podatników w dalszym ciągu odczuwa negatywne skutki związane z pandemią koronawirusa, to wprowadzenie kolejnych obciążeń publicznoprawnych, może przyczynić się do powiększenia tzw. szarej strefy – mówi Grzegorz Grochowina, starszy menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce.