E-faktura i Centralny Rejestr Faktur (CRF) to kolejne etapy wdrażania e-usług ułatwiających rozliczenia między firmami. Rejestr ma zbierać wszystkie e-faktury wystawiane przez przedsiębiorców. Co ciekawe, jego celem jest możliwość analizowania i doglądania zgodności faktur VAT wystawionych przez przedsiębiorców swoim kontrahentom. Można wobec tego powiedzieć, że rząd chce mieć nad wszystkim większą kontrolę i zapobiec stosowaniu nieuczciwych praktyk względem Urzędu Skarbowego. Przejrzystość dokumentacji ma pomóc w wyłapywaniu przestępstw podatkowych i wszelkiego typu nadużyć z tym związanych. Zaletą wprowadzenia CRF jest automatyzacja procesu związanego z przeprowadzaniem kontroli podatkowych – skrócenie ich czasu i mniejsze zaangażowanie w to przedsiębiorców.

Centralny Rejestr Faktur (określany także jako Centralna Baza Faktur) ma funkcjonować w Polsce od 01.10.2021 roku, natomiast przewiduje się, że od 2023 roku e-faktury staną się obowiązkowe. Przepisy wzorowane są przede wszystkim na przykładzie Włoch. Usługa została tam udostępniona już w 2017 roku, a po okresie przejściowym zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2019 roku. W Polsce także przewidywane jest wprowadzenie obligatoryjnego stosowania e-faktury po okresie przejściowym. Na początku przedsiębiorcy mają korzystać z niej dobrowolnie. Będzie ona jedną z możliwych metod dokumentowania sprzedaży (obok faktur papierowych i elektronicznych). CRF będzie oparty o dane przekazywane przez przedsiębiorców w nowej strukturze plików JPK_V7 z deklaracją. W skrócie można powiedzieć, że Centralny Rejestr Faktur ma służyć uszczelnieniu systemu podatkowego i przeciwdziałaniu oszustwom podatkowym. Jest to kolejny krok po wprowadzeniu JPK, split payment i białej listy podatników VAT.

Działanie systemu

Centralny Rejestr Faktur ma skupiać wszystkie e-faktury wystawiane przez przedsiębiorców. Według założeń będą one przekazywane za pośrednictwem konta – przez ministerialną platformę. Każdy podatnik będzie posiadać osobiste konto do celów podatkowych. Jego obsługa ma być możliwa z poziomu komputera i każdego urządzenia mobilnego. Dostęp do konta pozwoli na podgląd wystawionych e-faktur, a także tych otrzymanych od kontrahentów, którzy przekazali je przez platformę.

Omawiana nowelizacja ustawy o VAT wprowadza również regulacje dotyczące funkcjonowania Krajowego Systemu e-Faktur. System ten dostępny będzie poprzez stronę internetową, a dostęp do niego będzie możliwy po uwierzytelnieniu się przez osobę upoważnioną do korzystania z niego. Uwierzytelnienie będzie następowało za pomocą podpisu elektronicznego bądź ePUAP.

Jednocześnie podatnicy będą mieli obowiązek poinformowania naczelnika urzędu skarbowego o podmiotach uprawnionych do dostępu do systemu w celu wystawienia faktury ustrukturyzowanej. Wyjątek stanowić będzie osoba prowadząca jednoosobową działalność, gdzie ustawodawca domyślnie uznał, że do wystawiania faktur będzie uprawniony właściciel firmy. Oczywiście w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej przepisy umożliwiają również upoważnienie innej osoby do wystawiania faktur.

Naczelnik urzędu skarbowego będzie również informowany o podmiotach uprawnionych do dostępu do systemu jedynie w celu pobierania z niego faktur ustrukturyzowanych. Przepisy umożliwiają bowiem podatnikowi nadanie pracownikowi lub innemu podmiotowi uprawnień jedynie do dostępu do faktur ustrukturyzowanych, np. dla księgowej w celu ich pobrania i rozliczenia, ale już bez możliwości wystawiania.

E-faktury będą otrzymywane i wystawiane za pomocą Krajowego Systemu e-faktur ( KSeF). Będzie mógł je wystawić podatnik lub osoba upoważniona. Dostęp do Krajowego Systemu e-faktur przedsiębiorcy zyskają dzięki specjalnemu kontu, które będzie opracowywane w ramach e-Urzędu Skarbowego. Obsługa konta ma być możliwa z komputera i każdego urządzenia mobilnego.

Dobrowolnie czy obowiązkowo?

Początkowo polscy przedsiębiorcy będą korzystać z niego dobrowolnie. E-faktury będą funkcjonować obok faktur papierowych i dostępnych już w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych jako jedna z dopuszczalnych form dokumentowania sprzedaży. Korzystanie z e-faktury stanie się obowiązkowe dopiero po okresie przejściowym w 2023 roku.

Benefity dla podatników

Wdrożenie e-faktur ułatwi rozliczanie obrotu między przedsiębiorcami, usprawni kontrolę i przyspieszy wykrywanie prób wyłudzenia podatku, a więc uszczelni lukę w VAT. Urząd Skarbowy będzie miał możliwość porównania faktur wystawionych przez przedsiębiorcę z fakturami wykazanymi w pliku JPK_ V7. Korzystanie z systemu przyniesie wiele korzyści w zakresie bezpieczeństwa, ponieważ faktura nigdy nie ulegnie zniszczeniu czy też zaginięciu - pozostanie na stałe w bazie danych Ministerstwa Finansów.

Kolejnym atutem jest wygoda i przyspieszenie obrotu. E-faktury będą wydawane według jednego wzorca, co zapewni łatwość korzystania z systemu. Na koncie przedsiębiorcy będą widoczne wszystkie faktury. Podatnik będzie miał każdorazowo możliwość wglądu w ich treść. Dzięki systemowi będziemy mieli pewność, że faktura dotarła do kontrahenta, ponieważ CRF pozwoli na sprawdzenie czy nabywca pobrał fakturę, a kupującym da możliwość sprawdzenia czy rachunek umieszczony na fakturze znajduje się na białej liście podatników VAT. Dodatkowo podatnicy korzystający z e-faktury otrzymają zwrot VAT o 20 dni szybciej, gdyż termin zwrotu skróci się z 60 na 40 dni. Będą też zwolnieni z obowiązku samodzielnego archiwizowania faktur elektronicznych.

Kolejna zachęta dotyczy faktur korygujących “in minus”. Nie trzeba będzie stosować ogólnych zasad korygowania podstawy opodatkowania, o których mowa w ust. 19A ustawy o VAT, co oznacza, iż nie będzie już konieczny warunek posiada dokumentacji, która potwierdzałaby uzgodnienie korekty pomiędzy sprzedającym a nabywcą.